بازگشت
دراجلاس جي هشت چه گذشت؟
اسکاری اسکاری

جي هشت كه تا پيش از پيوستن روسيه جي هفت نام داشت، مجمعي بين‌المللي است كه از كشورهاي صنعتي كانادا، فرانسه، آلمان، ايتاليا، جاپان، انگليس،ايالات متحده  و روسيه تشكيل شده است.

از آنجا كه اين كشورها در كنار هم و در مجموع بيش از 65 درصد اقتصاد جهان را تشكيل مي‌دهند با تشكيل اين اتحاد و با توصيف « كلوپ كشورهاي صنعتي و ثروتمند جهان «، هر سال در ابتداي تابستان جلسه‌اي تشكيل مي‌دهند و موضوعات مهم سياسي و اقتصادي جهان را بررسي مي‌كنند.

ميزبان هر يك از اين نشست‌ها رييس دوره‌اي جي هشت است و برنامه و دستور كار سالانه اين پيمان را هم تدوين و تعيين مي‌كند . امسال ميزبان اين نشست كه سي و سومين نشست جي هشت به شمار مي‌آيد، كشور آلمان است. به غير از سال 2002 كه حملات 11 سپتامبر مانند همه اتفاقات و تحولات جهاني، نشست جي هشت را هم زير سايه سنگين خود داشت، هيچ كدام از نشست‌ها به اندازه نشست امسال پرتنش و تحت تأثير يك موضوع واحد نبوده‌ است .

در نشست امسال سران گروه هشت علاوه بر موضوع حساس جهاني تغييرات جوي، مسئله‌اي مطرح است كه مدتي است باعث وقوع جنگ لفظي ميان روسيه و كشورهاي اروپايي و آمريكا شده‌است. اين موضوع همان سپر راکتي آمريكاست و روسيه را تا به آنجا خشمگين كرده كه اروپا را به حمله راکتي تهديد كرد.

بعد از اين سخنان پوتين كه در آستانه سفر به آلمان و شركت در نشست سران جي هشت مطرح شد، جورج بوش از اين سخنان به شدت ابراز تعجب كرد و در كلامي دو پهلو از يك سو با انتقاد از سياست‌هاي رييس جمهور روسيه سعي در ارعاب او داشت و از سوي ديگر با تحسين او براي آرام كردنش تلاش كرد.

اما اين نشست مانند اكثر جلسه‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي ماه‌هاي اخير تحت تأثير اين موضوع و روابط رو به سردي روسيه با غرب و به ويژه با آمريكا برگزار مي‌شود.

مشكل روسيه با بقيه شركت‌كنندگان در نشست امسال جي هشت، چهار محور دارد. اولين آن انرژي است. اعضاي جي هشت همگي از مصرف كنندگان بزرگ انرژي در جهان هستند و روسيه تأمين كننده اصلي اين انرژي است .اين موضوع در دو سال اخير به يكي از اصلي‌ترين مسائل مورد مناقشه روسيه با اروپا تبديل شده‌است. اروپايي‌ها، مسكو را به سوء استفاده از ابزار انرژي به عنوان اهرم قدرت و اعمال زور خود متهم مي‌كنند. روسيه هم مي‌گويد كه قواعد بازي در اين عرصه بايد تغيير كند.

در اين زمينه در اجلاس جي هشت پيشرفتي حاصل نشد چرا كه برداشت كشورهاي شركت كننده در اين نشست از مفهوم امنيت انرژي كاملاً متفاوت است و به چند مسير جداگانه رفت .از نظر غرب، امنيت انرژي با افزوده شدن بر مسيرهاي خط لوله انتقال انرژي به دست مي‌آيد. اما روسيه قراردادهاي طولاني مدت ميان توليد‌ كنند گان و مصرف ‌كنند گان انرژي را تضمين كننده امنيت انرژي مي‌داند. اما هيچ كدام از اين دو طرف نيازي نمي‌بينند كه مفهوم امنيت انرژي را پيچيده كنند.

مشكل دوم روسيه با غرب، انتقاد كشورهاي اروپايي از وضعيت دمكراسي در روسيه است . دوران وقفه در انتقاد غرب از شرايط حقوق بشر و دمكراسي در روسيه ديگر به سر آمده و اكنون بار ديگر انتقادها شروع شده است. تا پيش از اين آمريكا موضع ميانه‌ و محافظه‌كارانه ‌تري اتخاذ مي‌كرد چون نگران اقدامات و موضعگيري‌هاي واكنشي روسيه در حوزه‌هاي ديگر همچون موضوع ايران و عراق و مبارزه با تروريسم است. آمريكا در گذشته در اين حوزه‌ها از حمايت و همراهي روسيه بيشترين استفاده را مي‌برد.

آلمان و فرانسه هم در زمان دولت‌هاي قبلي گرهارد شرودر و ژاك شيراك، به خاطر جلوگيري از نفوذ رو به رشد آمريكا در جهان و به ويژه در خاورميانه، به دنبال نزديك شدن به روسيه و حمايت از سياست‌هاي اين كشور بودند. اما اكنون شرايط بسيار متفاوت است . آمريكا ديگر مانند گذشته نگران همراهي كشورها در جنگ با تروريسم نيست و اولويت‌هاي ديگري همچون رقابت‌هاي منطقه‌اي را دنبال مي‌كند. معماران اصلي سياست مستقل اروپايي و مقابله با آمريكا يعني شرودر و شيراك هم صحنه قدرت را ترك كرده‌اند و جاي خود را به رهبراني داده‌اند كه رابطه بسيار نزديكي با واشنگتن دارند. 

مركل، صدراعظم آلمان بارها از وضعيت دمكراسي در روسيه انتقاد كرده‌است. سيلويو برلوسكني، نخست‌وزير ايتاليا هم كه از طرفداران نزديكي به روسيه بود، اكنون ديگر نه در كشورش قدرت دارد و نه در جي هشت.

با اين حال اين به آن معني نيست كه روسيه ديگر اهميت خود را براي غرب از دست داده و نزديك شدن به اين كشور ديگر در دستور كار كشورهاي اروپايي نيست. پوتين در ماه‌هاي گذشته به رغم سخنان تند عليه اروپا و آمريكا كه نمونه آن اجلاس امنيتي مونيخ بود، هيچ گاه از امكان خارج شدن از شوراي اروپا يا به رسميت نشناختن قوانين حاكم بر دادگاه حقوق بشر اروپا سخن نگفت. هنوز هيچ سياستمداري هم در غرب حتي از احتمال اخراج روسيه از مجامعي همچون جي هشت سخني نگفته است.

محور سوم و چهارم مناقشه روسيه با غرب يعني استقرار بخشي از سيستم دفاع راکتي  آمريكا در شرق اروپاست و وضعيت كوزوو تا حدي به هم مرتبط هستند و هر دو به موقعيت منطقه‌اي روسيه مربوط مي‌شوند. اين دو موضوع اكنون در كانون توجه جهان قرار دارد و بسياري از ديپلمات‌هاي غرب را درگير خود كرده است . درباره سيستم دفاع راکتي ، پوتين با تهديد اروپا به حمله راکتي رد همه پيشنهادات آمريكا براي مشاركت در اين برنامه و يا مذاكره درباره آن، نشان داده كه قصد هيچ گونه سازشي در اين باره ندارد.

روسيه همچنين با پيشنهاد آمريكا و اروپا براي استقلال كوزوو كاملاً مخالف است و اين وجود يك كشور مستقل به نام كوزوو را موجب بر هم خوردن توازن قومي منطقه از يك سو و افزايش نفوذ غرب در همسايگي خود از سوي ديگر مي‌داند.

موضوع ديگري كه در نشست امسال جي هشت مطرح شد، پيشنهاد آلمان براي همكاري بيشتر قدرت‌هاي در حال ظهور جهاني در چارچوب جي هشت است. اين پيشنهاد در واقع به نوعي جايگزين پيشنهاد عضويت اين كشورها در جي هشت است .با پررنگ شدن نقش كشورهاي برزيل، چين، هند، مكزيك و آفريقاي جنوبي در سياست و اقتصاد جهان، مدتي است كه پيشنهاد وارد شدن اين كشورها به جي هشت مطرح است.

دربيرون ازجي هشت چه واقع شد؟

 

هايليگندام، سي و سومين نشست در اين سطح از سال 1975 تا کنون محسوب مي‌شود .آنچه در پي مي‌آيد برخي اعدادي است که درباره اين کنفرانس سياسي پرخرج در آلمان قابل توجه به نظر مي‌رسد:

اجلاس جي 8 معادل 92 ميليون يورو هزينه دارد. سهم دولت آلمان 22.5 ميليون يورو است.

دولت محلي ماکلنبورگ- فورپومرن منتظر کسب 120 ميليون يورو اضافي براي تزريق به اقتصاد محلي است.

اين پنجمين اجلاس جي 8 است که در آلمان برگزار مي‌شود.

 در سال‌ها 1978 و 1985 سران کشورهاي پيشرو صنعتي در بن گرد هم آمدند و در سال 1992 در مونيخ و سال 1999 در کلن جلسه‌شان را برپا کردند. شانزده هزار پوليس از ايالت‌هاي مختلف آلمان در اين منطقه به کار گرفته شده‌اند . اردوي آلمان به عنوان نيروي حمايتي پوليس وارد صحنه شد. اردو 1100 سرباز، يک کشتي ، شش جزوتام پياده و سه جزوتام دريايي در حالت آماده‌باش به سر مي‌برند.

در محل برگزاري اين اجلاس در دوازده کيلومتر حصار کشيده شده است که پس از اجلاس برچيده و فروخته خواهد شد . بيش از 4000 خبرنگار در مرکز مطبوعاتي کولونگزبون در نزديکي هايليگندام مستقر شود ند.

اجلاس سران جي 8 کشور صنعتي در شهر ساحلي هايليگندام آغاز ‌شد.

سران اين کشورهاي پيشرو صنعتي در کنار موضوعات مهم بين‌المللي درباره حفاظت از آب و هوا، کمک بيشتر به آفريقا و تجارت جهاني مذاکراتي را داشند . در همين حال به نوشته روزنامه تاگس اشپيگل، منتقدان جهاني سازي قصد داشتند از عزيمت سران اين کشورها به محل اجلاس جلوگيري کرده و خيابان‌ها را از فرودگاه تا هايليگندام مسدود کنند.

اما تاجاي موفق نيزشدند  .يکي از مسايلي که بر اجلاس سايه افکنده بود ، رو در رو شدن جورج بوش و ولاديمير پوتين، همتاي روسي‌اش بر سر مواجهه علني آنها درباره مناقشه دو طرف بر سر طرح سپر دفاع راکتي آمريکا بود. پيش از برگزاري اجلاس هايليگندام بوش به پوتين به دليل مخالفتش با طرح‌هاي آمريکا براي اين سپر راکتي که قرار است در اروپاي شرقي مستقر شود، حمله کرد و در پراگ گفت:

روسيه دچار فقدان دموکراسي است .در همين حال مرکل درباره بخت‌ها براي پايان دادن به اين دست اختلافات محتاطانه اظهار نظر کرده است.

وي با اين حال درباره موفقيت اجلاس جي هشت ابراز خوش‌بيني کرد و گفت: خوش‌بين هستم که ما اجلاس خوبي را تجربه کنيم. در اين اجلاس به دعوت مرکل به «گوت هوهن لوکو (Gut Hohen Luckow)» جايي ميان روشتوک و باد دوبران رفتند و در آنجا ضيافت شامي دا شتند .اجلاس هايليگندام نقطه اوج رياست آلمان بر جي 8 محسوب مي‌شود که تا پايان سال جاري ميلادي ادامه دارد. مسووليت حفاظت اين اجلاس باعث شده است بزرگ‌ترين عمليات پوليسي در تاريخ جمهوري فدرال آلمان شکل بگيرد که در مجموع 16 هزار نيرو مشغول کاربودند .صدها  نفر در فرودگاه روشتوک به هنگام ورود جورج بوش عليه وي تظاهرات کردند .روزنامه آلماني «يونگه ولت» گزارش داد، حدود 150 نفر نيز مقابل مرکز رسانه‌اي اجلاس جي 8 که در کولونگزبورن (Kühlungsborn) واقع است به تظاهرات پرداختند

 .در همين حال يکي از سخنگويان واحدهاي پوليسي محافظ اجلاس جي 8 تاييد کرد، در جريان درگيري‌هاي سنگين ميان مخالفان اجلاس جي 8 که رخ داد و 433 پوليس مجروح شدند، فقط دو نفر در شفاخانه بستري مانده‌اند .فريتس کوهن (Fritz Kuhn)، رهبر فراکسيون سبزها در پارلمان آلمان در انتقادي به آنگلا مرکل، صدراعظم اين کشور گفت: پس از گذشت نيمي از سال ائتلاف بزرگ حاکم بر کشور بايد اعلام کند که رويکرد دوستانه صدراعظم مرکل در قبال رييس جمهور آمريکا شکست خورده است .وي تصريح کرد که روابط ميان اروپا و آمريکا نه تنها دوستانه نشده است، بلکه رو به مخالفت‌هاي بيشتر پيش مي‌رود .هوبرتوس هايل، ريس حزب سوسيال دموکرات آلمان نيز پيشنهاد بوش براي حفاظت از آب و هوا را «ننگين» خواند.

در آغاز اجلاس سران جي هشت حدود 1000 کليسا در سراسر آلمان ناقوس‌هاي خود را به صدا درآوردند. علاوه بر اين مراسم دعايي با شعار «هشت دقيقه براي عدالت» برگزار شد.

پوليس اعلام کرد که بخش بزرگي از اين تظاهرات خشونت‌آميز داخل شهر برگزار شد . پوليس از نيروهاي ويژه خود براي مهار تظاهرات استفاده کرد. شمار دقيق اين نيروها اعلام نشده است.  درگيري‌هايي که در حاشيه تظاهرات مسالمت‌آميز ده‌ها هزار تن عليه اجلاس سران جي 8 در روشتوک روي داد، حدود 500 تن مجروح شدند .بر اين اساس، 433 پوليس نيز مجروح شدند که حال 30 تن از آنان وخيم اعلام شده است. يکي از سخنگويان پوليس گفت، سنگين‌ترين جراحات شکستگي استخوان بوده است

تنش بين پوتين وبوش

 

ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه هشدار داد که اگر آمریکا به گسترش سیستم دفاع راکتي اش به شرق اروپا ادامه دهد، این کشور می تواند راکت هایش را به سمت اهدافی در اروپا نشانه گیری کند. رییس جمهوری روسیه این اظهارات را در گفتگویی با روزنامه ایتالیایی کوریرا دلا سرا بیان داشته و گفته است که طرح آمریکا برای گسترش سیستم راکتي موجب مسابقه تسلیحاتی جدیدی خواهد شد اما در آن صورت، روسیه مسئول نخواهد بود، چون آمریکا این مساله را شروع کرده است.

آمریکا پیش از این گفته است که سیستم دفاع راکتي این کشور که در شرق اروپا قرار است مستقر شود، علیه روسیه نیست و تنها برای متوقف کردن راکت های شلیک شده از سوی ایران و کورياي شمالی است.

روسیه یک راکت قاره پیمای جدید را آزمایش کرد که پوتین این آزمایش را را پاسخی به اقدام های آمریکا دانست که به گفته وی 'توازن استراتژیک' در جهان را بر هم زده است.

 اظهارات رییس جمهوری روسیه زمانی بیان می شود که ولادیمیر پوتین قرار است در نشست سران هشت کشور صنعتی که در آلمان برگزار می شود شرکت کند. پوتین در مصاحبه با کوریرا دلا سرا، در پاسخ به این سئوال که اگر آمریکا، سیستم دفاع راکتي خود را در اروپای شرقی مستقر کند، آیا این مساله روسیه را وادار خواهد کرد تا به مانند دوران جنگ سرد، راکت هایش را به سمت اهدافی در شهرهای اروپایی و یا اهداف نظامی آمریکا در اروپا نشانه گیری کند گفت: طبیعتا چنین امکانی وجود خواهد داشت.

روابط میان روسیه و آمریکا در پی طرح سیستم دفاع راکتي آمریکا و اظهارات نسبتا تند مقام های دو کشور دچار تنش هایی شده است. در ماه فوریه امسال، رئیس جمهوری روسیه که در اجلاس جهانی امنیت در مونیخ آلمان شرکت کرده بود، از سخنرانی خود برای حمله لفظی علیه ایالات متحده استفاده کرد و دولت این کشور را متهم کرد که بیش از اندازه به زور متوسل می شود و به دنبال تسلط بر کل جهان است.

به دنبال آن، کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در سنای این کشور به انتقاد از وضعیت حقوق بشر در روسیه پرداخت و گفت که این کشور در دوره زمامداری  پوتین شاهد سیر قهقرایی در روند گسترش دموکراسی بوده است.

این اظهارات در شرایطی صورت می گیرد که گزارش شده بود ولادیمیر پوتین با کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا، به توافق رسیده بود که در اظهارات علنی خود در باره کشور مقابل از لحنی ملایم تر استفاده کنند.  برخی ناظران می گویند اختلافات آمریکا و روسیه، از جمله بر سر گسترش طرح دفاع راکتي آمریکا به شرق اروپا، توافق قبلی آنها برای اتخاذ لحن ملایم تر را تحت تأثیر قرار داده است.

آمريکا اظهارات رييس جمهور روسيه درباره احتمال هدف‌گيري جديد راکتهاي‌هاي روسيه به سوي اروپا را «بسيار غيرمنتظره» و «غيرسودمند» خواند . مک کورمک، سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا گفت لفاظي‌هاي پوتين بيشتر دوران جنگ سرد در سال 1977 را به ذهن متبادر مي‌کند تا واقعيت‌هاي سال 2007.
وي در همين حال تاکيد کرد که آمريکا طرح‌هايش را براي ايجاد سپر دفاع راکتي  آمريکايي در اروپاي مركزي پيگيري خواهد کرد . با اين حال آمريکا به دنبال رقابتي تسليحاتي يا نوعي تنش نيست.
مک‌کورمک خاطرنشان کرد که روابط با روسيه همانند روابط با هر يک از ديگر قدرت‌هاي جهاني پيچيده است. وي افزود، محدوده‌هايي مانند عدم اشاعه تسليحات هسته‌اي يا بحران‌هاي اتمي با کورياي ‌شمالي و ايران وجود دارد که همکاري کاملا خوبي را در آنها شاهديم. و همواره محدوده‌هايي وجود دارد که ما رو در روي هم قرار مي‌گيريم .در همين حال، به گفته اين ديپلمات آمريکايي با وجود ملاحظات روسيه، آمريکا در شوراي امنيت سازمان ملل قطعنامه‌اي را براي استقلال کوزوو ارايه خواهد کرد.

سرگي لاوروف، وزير دفاع روسيه بار ديگر آمريکا را به دليل برنامه‌اش براي استقرار سيستم سپر دفاع راکتي در اروپاي شرقي مورد انتقاد قرار داد، اما در همين حال لحني آشتي‌جويانه‌تر اتخاذ کرد.
وي در حاشيه کنفرانسي در سئول گفت، دو طرف بايد با يکديگر همکاري کنند تا به اقدام عليه تهديدات موجود در جهان بپردازند .وي تصريح کرد، با نگاهي به نقشه مشخص مي‌شود که استقرار سپر دفاع راکتي آمريکا در اروپاي شرقي ضروري نيست. راکتي هاي کشورهايي مانند ايران يا کورياي شمالي اصلا بردي تا اين اندازه ندارند. اين در حالي است که آمريکا دليل طرح خود را حفاظت اروپا در برابر تهديد راکتي ايران و کورياي شمالي اعلام کرده است. در همين حال لاوروف عقيده دارد که روسيه عامل افزايش تنش‌ها نيست. وي گفت: زماني که مي‌گوييم طرح‌هاي آمريکا را نمي‌فهميم و احساس تهديد مي‌کنيم، متهم مي‌شويم که به لفاظي‌هاي جنگ سرد روي‌ آورده‌ايم .وي خواستار فراموش کردن جنگ سرد شد تا بدين ترتيب اتهام‌زني‌ها و همچنين انتخاب واژگان متناسب با آن کنار گذاشته شود.

رئیس آکادمی مشکلات ژئوپولیتیک روسیه گفت بین روسیه و کشورهای اروپایی جنگ سرد آغاز شده است. جنرال لئونید ایواشوف در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت :  ما تاکید می کنیم که جنگ سرد راه اندازی شده و بطور کامل در جریان است . ایواشوف نه تنها توقف قرارداد نیروهای معمولی در اروپا "سی اف ای" و بلکه توقف همکاری با ناتو را نیز لازم می داند . جنگ سرد تمامی جوانب روابط روسیه و کشورهای غربی را در بر می گیرد و در درجه اول روابط بین روسیه و آمریکا در زمینه سیاسی وخیم می شود .ما شاهد تلاش برای دخالت دولت آمریکا در امور داخلی روسیه، بویژه در روندهای انتخاباتی و سیاسی هستیم . روسیه پاسخی غیر متقارن خواهد داد و اینکه جنگ سرد آغاز شود یا نه، از بسیاری لحاظ به روسیه بستگی دارد.

اکنون مقابله نه در عرصه نظامی و بلکه در عرصه معنوی و مذهبی است و روسیه باید فعلانه تلاش کند تا ویژگی های منحصر بفرد خود از لحاظ معنوی و فرهنگی را حفظ کند.

 وی این را امری مثبت دانست که مقامات نظامی کشور ضرورت رسیدگی فعالانه به امر دفاع کشور را درک نموده اند و نه اینکه تنها به اعلام مشارکت با آمریکا بسنده کنند.

رهبران اروپا همچنان درباره چگونگي موضع‌گيري در مقابل مسكو و اتخاذ سياست واحد در برابر اين كشور دچار اختلافند و همين بلاتكليفي احتمال شكل‌گيري رويارويي ميان دو طرف در نشست آينده را تقويت مي‌كند.

اين روزها مسكو و غرب شاهد شديدترين رويارويي در سال‌هاي گذشته هستند.

در همين حال كاندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا با اين جمله براي گفتگو با ولاديمير پوتين وارد مسكو شد كه: جنگ سرد جديدي وجود ندارد . در نشست اخير وزراي خارجه اتحاديه اروپا اختلافات قديمي اروپاي قديم و جديد اين بار با محوريت چگونگي موضع‌گيري در قبال مسكو بار ديگر ظهور كرد.

وزراي خارجه آلمان و لهستان در اين نشست به دعواي لفظي پرداختند. كشورهاي اروپاي شرقي هم غرب و آلمان را به سهل‌گيري بيش از حد در قبال پوتين متهم كردند

 . لهستان، استوني و ليتواني به شدت از تدارك فعالانه آلماني‌ها براي نشست با روسيه انتقاد كردند و خواستند كه اروپا موضعي هماهنگ و سخت‌تر در قبال روسيه كه آن را «دشمن جديد» خود مي‌خواندند اتخاذ كنند. روسيه اخيرا با استوني بر سر مجسمه يادبود دوران جنگ جهاني دوم وارد يك رويارويي جدي شد و براي واردات گوشت لهستان هم با ادعاي مسائل بهداشتي اعمال تحريم كرده است.

لهستان قصد دارد موضوع شروع گفتگو با اروپا در چارچوب پيمان همكاري استراتژيك جديد را وتو كند و اين باعث نگراني آلمان و ديگر كشورهاي مهم اروپاي غربي است. از سوي ديگر روس‌ها هم از طرح‌هاي آمريكا براي استقرار بخش‌هايي از برنامه دفاع راکتي خود در خاك لهستان و جمهوري چك بسيار ناخشنود هستند.

آلمان كه به تازگي به رياست اتحاديه اروپا درآمده اميدوار است كه اين نشست، شروعي براي استراتژي جديد اروپا در برابر روسيه باشد. اما ممكن است نتيجه‌اي كاملا برعكس به دست بيايد و اين جلسه به صحنه رويارويي ميان دو طرف تبديل شود.

اروپا اكنون به شدت تحت فشار است تا از كرملين و شيوه حكومت پوتين انتقاد كند .  پوتين در چهار ماه گذشته سه بار غرب را به شدت مورد حمله قرار داده كه اين شديدترين حملات به غرب در دوران هفت ساله رياست جمهوري پوتين بوده است. در اين حملات پوتين آمريكا را به تلاش براي حكومت بر دنيا متهم كرد و هم به طور تلويحي آمريكا را به آلمان نازي تشبيه كرد .رايس با پوتين ديدار كرد و اين در حالي است كه روابط دو كشور اكنون در پايين‌ترين سطح در سالهاي اخير قرار دارد. نكته مهم و حياتي در مذاكرات اخير روسيه و آمريكا و در نشست اروپا با روسيه، مسئله كوزوو بود. كرملين قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل را كه از سوي غرب تدوين شده و حاوي استقلال كوزوو است، قبول ندارد و رد كرده است . آمريكا براي استقلال كوزوو تحت نظارت بزرگترين گروه ناظر بين‌المللي اروپا، فشار مي‌آورد. اگر مسكو مسير تصويب اين قطعنامه را مسدود كند روابط اروپا و روسيه دچار لطمه جدي مي‌شود.

رايس پيش از سفر به مسكو تاييد كرد كه روابط دو كشور اكنون روزهاي دشواري را مي‌گذراند، اما تاكيد كرد كه اين افزايش تنش هنوز آنقدر نيست كه يادآور دوران جنگ سرد باشد. او گفت: من عباراتي چون جنگ سرد جديد را عبارات بي‌معني مي‌دانم. رابطه آمريكا و روسيه رابطه عظيم و پيچيده‌اي است اما اكنون در شرايط خصومت‌بار دوران شوروي قرار ندارد . تحليلگران و ناظران امور روسيه مي‌گويند، اين روزها با توجه به قدرت انرژي روسيه و منابع غني نفت و گاز اين كشور و در مقابل آن ضعف دولت بوش،  بعيد به نظر مي‌رسد كه كرملين حاضر به كوتاه آمدن باشد. از سوي ديگر آمريكا هم با در پيش داشتن بحران‌هايي همچون عراق و كنگره در دست مخالفان، تمايلي به اضافه كردن يك دشمن ديگر به اين فهرست ندارد.

سران اتحادیه اروپا در حضور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از دیدگاههای موجود نسبت به حقوق بشر در آن کشور ابراز نگرانی کرده‌اند .مرکل صدراعظم آلمان که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را در دست دارد، گفته است که برخی از شخصیتهای سرشناس مخالف دولت از جمله گری کاسپاروف، قهرمان سابق شطرنج جهان، اجازه نیافته اند در گردهم آیی اعتراضی در شهر سمارا در جنوب روسیه شرکت کنند.

خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا، در این جلسه از اهمیت دموکراسی و آزادی بیان نزد کشورهای عضو آن اتحادیه سخن راند و گفت مشکلات روسیه با برخی اعضای اتحادیه اروپا، از جمله لهستان، استونی و لتونی، مشکل روسیه با کل اتحادیه اروپاست .اما ولادیمیر پوتین به نوبه خود گفت با حضورمخالفان در اجتماعات اعتراضی قانونی مشکلی ندارد و از برخورد دولت لتونی با اقلیت روسی زبان آن کشور در اعتراضات روزهای اخیر انتقاد کرد.

 


جورج بوش، رئيس‌جمهور ايالات‌متحده در واكنش به اظهارات اخير ولاديمير پوتين، همتاي روس خود كه از هدف‌گيري راکتهاي ‌هاي بالستيك اين كشور به سوي اروپا خبر داده بود، تأكيد كرد روسيه به اروپا حمله نمي‌كند .بوش كه در كنفرانس مطبوعاتي در بندر هيليندم آلمان، محل برگزاري نشست سران جي هشت شركت كرده بود، گفت: آمريكا هيچ اقدامي در برابر تهديد پوتين را ضروري نمي‌داند چرا كه روسيه دشمن آمريكا و غرب نيست .او كه به وضوح سعي داشت مانع از بالا گرفتن جنگ لفظي‌اي شود كه از اوايل سال جاري ميلادي بين مسكو و پايتخت‌هاي غربي بر سر تصميم آمريكا بر استقرار بخش‌هايي از سامانه دفاع راکتي اين كشور در شرق اروپا درگرفته است، افزود: سپر راکتي تهديدي براي روسيه نيست.

بوش در حالي پيش از صرف نهار با آ مركل، صدر اعظم آلمان در برابر خبرنگاران حضور يافت كه پوليس آلمان سعي داشت تجمع نزديك به ده هزار تن از مخالفان جهاني‌سازي كه با ايجاد كمربندي انساني پيرامون ديوار حايل 10 كيلومتري محل برگزاري نشست سعي داشتند اين ديوار را از بين ببرند را متوقف كند.

بوش در اين نشست خبري از پاسخ دادن به سئوالات خبرنگاران پيرامون اهمال آمريكا در انجام اقدامات لازم براي جلوگيري از تشديد روند تخريب لايه ازون و تغييرات زيست‌محيطي ناشي از انتشار گازهاي آلاينده طفره رفت اما  عاقبت ناچار شد به صراحت اعلام كند واشنگتن حاضر به پيوستن به پيمان كيوتو نيست.

او در پاسخ به سئوالي در مورد احتمال بروز مناقشه بين ايالات متحده و روسيه بر سر سپر دفاع راکتي با اذعان به اين كه اختلاف‌نظرهايي در اين رابطه بين مسكو و واشنگتن وجود دارد سعي كرد با استناد به اظهارات اخير احمدي‌نژاد، رئيس‌جمهور ايران كه تأكيد كرده بود ديگر براي توقف برنامه هسته‌اي ايران دير شده توجيهي براي استقرار اجزاء دفاع راکتي آمريكا در شرق اروپا بتراشد.

اقدام يكجانبه آمريكا در حمله به عراق و افغانستان، جمله كشورهاي جهان را وادار كرده است تا اردو و سازمان رزمي و همچنين سلاح‌هاي خود را به‌روز كنند . چين، روسيه، هند، كورياي جنوبي، جاپان، انگليس و... روند مدرن‌سازي و به‌كارگيري سلاح‌هاي جديد را شروع كرده‌اند. انگليس طرح بازسازي سلاح‌هاي اتمي خود را در دستور كار دارد .آمريكا كه هميشه در حال ارتقاي توان نظامي خود است براي تحقق توانايي حمله راکتي به همه جاي جهان راکت مدرني را قرار است در جمهوري چك و لهستان مستقر كند. چين چندي پيش، راکت ضدماهواره آزمايش كرد .هند، قصد خود را براي ساختن و در اختيار گرفتن حداقل سه کشتي طياره بردار را علني كرده است. جاپان و آلمان به‌تدريج با اصلاح قانون اساسي خود، براي مأموريت‌هاي نظامي برون‌مرزي آماده مي‌شوند . آلمان هم‌اكنون در چارچوب ناتو در افغانستان سرباز دارد و در سواحل لبنان به گشتزني دريايي مشغول است. ناتو نيز كه اساسا براي دفاع از كشورهاي غرب اروپا در مقابل شوروي تأسيس شده است، حالا با افزايش تعداد كشورهاي عضو، پيشروي به سوي شرق را شروع كرده است و در اولين مأموريت برون‌اروپايي در افغانستان است .همچنان اعلام شد كورياي ‌جنوبي قصد دارد 5/8 ميليارد دالر براي توليد سلاح‌هاي جديد اختصاص دهد و اين درحالي است كه سهم بودجه نظامي كورياي جنوبي، در تمام بودجه اين كشور به رقم بي‌سابقه 7/29 درصد خواهد رسيد. روسيه نيز راکت قاره‌پيماي جديد آزمايش كرد که تااکنون آمريکا موفق به ساختن چنين راکتي نشده است .

از طرف ديگر همچنين اعلام شد فيليپين با استراليا و چين با تايلند نيز قرارداد گسترش همكاري‌هاي نظامي و امنيتي امضا كردند و يك هيأت نظامي آمريكايي نيز وارد گرجستان شد. جمله اين تحركات ناشي از تحولاتي است كه در عرصه نظامي و امنيتي روي داده است . از آنجائي‌كه  مقاومت مردمي تقريباً تجاوز نظامي به معني به كارگيري ستون عظيم پياده ‌نظام و حركت تانك‌ها براي تصرف سرزمين را غيرممكن كرده است عمليات نظامي به دو توانايي قدرت تخريب و عمليات جراحي گونه نظامي متكي بر توان راکتي تحول يافته است .لذا دسته‌اي از كشورها مثل آمريكا، روسيه، جاپان، چين و... راکت هاي خود را به‌نوعي مدرن‌سازي مي‌كنند كه اين راکتها اولا از دقت كافي برخوردار باشند و ثانيا با تغيير كلاهك‌هاي اتمي آنان با كلاهك‌هاي جنگي جديدتر، امكان ضربه مؤثر با كمترين تلفات غيرنظامي ميسر باشد.

دومين تحول در بحث نظامي – امنيتي به اقدامات تروريستي مربوط مي‌شود. لذا نوع قراردادهاي همكاري نظامي و امنيتي عموماً براي مقابله با گروه‌هاي تروريست‌كه ماهيتي فرامرزي دارند امضاو به مورد اجرا گذاشته مي شود .رزمايش ضد ترور 2007 كه در قرقيزستان با همراهي روسيه، چين، قزاقستان، ازبكستان، تاجيكستان آغاز شده، درواقع آمادگي براي جنگ‌هاي جديد كه وجوه ضد تروريستي دارد. استفاده ازمنابع خبري .

 

 


June 17th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی